از خیابانها تا داروخانههای تهران/!فاکتورهای افزایش نرخ ارز/ضرورت تجدید نظر در سیاست خارجی
تاریخ انتشار: ۱۲ آبان ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۳۲۶۲۸۰
به گزارش «تابناک» روزنامههای امروز پنجشنبه ۱۲ آبان در حالی چاپ و منتشر شد که فرازهایی از رهبر انقلاب در دیدار جمعی از دانش آموزان به مناسبت ۱۳ آبان درباره جنگ ترکیبی، سناریویی برای تشدید تنش میان تهران – ریاض و دلایل سقفشکنی نرخ ارز در صفحات نخست روزنامههای امروز برجسته شده اند.
در ادامه تعدادی از یادداشتها و سرمقالههای منتشره در روزنامههای امروز را مرور میکنیم:
سیدجلال ساداتیان طی یادداشتی در شماره امروز اعتماد با عنوان ضرورت تجدید نظر در سیاست خارجی نوشت: برای پاسخ به این سوال که آیا سیاست خارجی ما در حال حاضر در وضعیت مطلوبی به سر میبرد یا اینکه با مشکلاتی دست و پنجه نرم میکند که حل و فصل آنها نیاز به تجدیدنظرهایی در این زمینه دارد، ابتدا باید به چند سوال جزییتر پاسخ داد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
ما نمیتوانیم این مساله را که در عراق دولتی بر سرکار آمده که مشکل خاصی با ما ندارد، دستاورد ویژهای بدانیم.
سوالات بسیاری در رابطه با سیاست خارجی وجود دارد، اما دو مسالهای که به آن اشاره کردم یعنی برجام و مساله اوکراین نیاز به رسیدگی و تلاش ویژه برای حل و فصل سریع دارد. گفته شده هیاتی از ایران قرار است به وین رفته و گفتگوهایی با آژانس داشته باشد. آژانس بخشی از ماجرای هستهای ماست، اما آیا همه مساله ما با آژانس است؟ سوال این است که چرا گفتگوهایی که از طریق نماینده اتحادیه اروپا با امریکاییها انجام میشد، متوقف شده و چرا تلاشی برای حل این مساله صورت نمیگیرد. در موضوع اوکراین ما میتوانستیم نقش یک واسطه خوب را ایفا و منافع خود را تامین کنیم، نظیر همان کاری که اکنون ترکیه انجام میدهد و با اینکه به اوکراین سلاح فروخته و میفروشد به نحوی سیاست خود را پیش میبرد که در مساله توافق انتقال غلات هم مسکو و هم کییف پذیرفتهاند که از طریق ترکیه مساله تجارت غلات را حل کنند. حقیقت تلخ این است که ما در حال شکلدهی اجماع جهانی علیه خودمان هستیم و اتحادیه اروپایی را به سمت نزدیکی بیشتر با ایالات متحده در موضوع ایران سوق میدهیم. اینها همه روی مسائل داخلی هم اثرگذار است و تجمیع مسائل حل نشده میتواند مشکلآفرین باشد. من و تعدادی دیگر از دیپلماتها و سفرای پیشین به عنوان جمعی که دنیا را دیدهاند و تجربه کار در کشورهای مختلف از هند، روسیه، آلمان، انگلیس، فرانسه و بسیاری از کشورهای دیگر را دارند - یعنی نمیتوان آنها را متهم کرد که چیزی نمیدانند - در بیانیه نظرات خود را مطرح کرده و خواستار تجدیدنظر شدهایم. باید نظر متخصصان را گرفت و با درایت بیشتری عمل کرد.
از خیابانها تا داروخانههای تهران!
نوید مؤمن طی یادداشتی در شماره امروز وطن امروز با عنوان از خیابانها تا داروخانههای تهران! نوشت: اخیرا گروهی از سناتورها و اعضای مجلس نمایندگان آمریکا از هر ۲ طیف دموکرات و جمهوریخواه، در نامهای به رؤسای شرکتهای بزرگ فناوری جهان، از آنها خواستهاند تا با استناد به اقدام اخیر کاخ سفید مبنی بر کاهش تحریمهای مربوط به دسترسی ایرانیان به اینترنت، زمینه را برای بهرهگیری اغتشاشگران ایرانی از این فضا جهت استمرار بحرانسازیهای خیابانی در کشورمان مهیا سازند. ۲ تن از امضاکنندگان این نامه، باب منندز و بن کاردین، ۲ سناتور مشهور دموکرات هستند. نام این ۲ سناتور سال ۲۰۱۵ میلادی، زمان بررسی سند اولیه برجام در سنای آمریکا به کرات شنیده شد. نکته جالب توجه اینکه هر ۲ سناتور با وجود تعلق خاطر حزبی به دموکراتها، به توافق هستهای رأی منفی دادند. استدلال منندز و کاردین این بود که ایران حتی نباید از همان مقدار اندک تعلیق تحریمها -که آن هم در عمل صورت نگرفت- برخوردار شود و در مقابل، باید علاوه بر فعالیتهای هستهای، موضوعات منطقهای و موشکی ایران را نیز در توافق گنجاند. به عبارت بهتر، آنها حتی در قبال سند محل مناقشه برجام نیز معترض بوده و خواستار «بسط تعهدات ایران» در مقابل «قبض تکالیف حداقلی» خود بودند!
اکنون این ۲ سناتور دموکرات به همراه برخی قانونگذاران دیگر آمریکایی بیپروا وارد میدان شده و بر لزوم رفع تحریمهای مربوط به حوزه فناوری در ایران تاکید میکنند! حتی آنها مستقیما به رؤسای شرکتهای فناوری نامه نوشتهاند تا به آنها تضمین دهند اقدام آنها در کاهش تحریمهای تهران در حوزه فناوری، با حمایت مطلق هیات حاکمه آمریکا همراه خواهد بود. بهتر است به سال ۲۰۱۸ میلادی، یعنی زمان خروج دونالد ترامپ از برجام بازگردیم. در آن زمان، مقامات کاخ سفید مدعی شدند اقلام پزشکی و دارویی، از تحریمهای ثانویه علیه ایران مستثنی هستند. این ادعا با گذشت بیش از ۴ سال هنوز توسط مقامات آمریکایی مطرح میشود! در طول این مدت زمان طولانی، هزاران بیمار تالاسمی، کودکان پروانهای، مبتلایان به بیماریهای صعبالعلاج و... بر اثر عدم دسترسی به داروهای کمیاب یا فقدان مواد اولیه تولید دارو در داخل کشور، جان خود را از دست دادند و در میان سکوت خبری وقیحانه رسانههای غربی و نهادهای ظاهرا حقوق بشری، غریبانه به خاک سپرده شدند. امروز سناتورها و نمایندگان آمریکایی برای نخستین بار سخن از کاهش تحریمهای ایران به میان آوردهاند، اما نه معطوف به اهداف انسانی!
الاغها و فیلهای آمریکایی از هر آنچه منجر به از بین رفتن امنیت ایران و آسایش ساکنان آن شود، شدیدا استقبال میکنند، چه «تحریم دارویی» باشد، چه «رفع تحریمهای اینترنتی در خدمت منافع اغتشاشگران!». این تبلور همان نگاه خاص «ریچارد نفیو» معمار تحریمهای ضدایرانی در آمریکاست که میگوید: «هدف تحریم اعمال رنج به کشوری دیگر است با این هدف که کشور مورد نظر رفتار مدنظر تحریمکننده را ترک کند».
امروز سناتورهای آمریکایی یک قدم از مدل فکری نفیو نیز فراتر رفتهاند و حتی «رفع تحریمها» را معطوف به «رنج ملت ایران» کردهاند! برای دشمنان ایران «انسانهای بیجان» و «خیابانهای ناامن» مکمل یکدیگرند و میان آنها تفاوت ماهوی وجود ندارد. آنچه برای هیات حاکمه آمریکا و اروپا موضوعیت دارد، ناامنی و رنج سنگینی است که باید بر پیکره ملت ایران تحمیل شود تا بلکه به واسطه آن، کمی از هویت و داشتههای خود فاصله بگیرند!
فاکتورهای افزایش نرخ ارز
سیدکمال سیدعلی معاون ارزی اسبق بانک مرکزی طی یادداشتی در شماره امروز وطن امروز نوشت: این روزها عمده نگاهها به بازار ارز معطوف شده و همگان میخواهند بدانند که دلار تا پایان سال به کدام سو میرود. برای آنکه بدانیم تحرکات جدید قیمتی در بازار ارز دلار را به چه سمت و سویی میبرد میتوانیم از دو منظر اقتصادی و سیاسی به مساله بپردازیم.
از منظر اقتصادی فاکتورهای متعددی میتوانند زمینهساز افزایش قیمت دلار شوند. فاکتور نخست نرخ سود سپرده بانکی است که به کمتر از ۵۰ درصد نرخ تورم کشور رسیده است. از این منظر خروج نقدینگی از سپردههای بانکی مشهود است. دیگر فاکتور اقتصادی اثرگذار بر بازار ارز سرعت گرفتن خروج سرمایه اشخاص حقیقی از بازار سرمایه است. به این ترتیب وجوهی که از سپردههای بانکی و بازار سرمایه خارج شده به سمت بازار ارز و سکه حرکت کرده و تقاضا برای خرید دلار را بالا برده است.
نکته مهمتر رکودی است که بر بازار مسکن سایه انداخته است. در حالت طبیعی و در شرایطی که تنشهای جهانی و داخلی تشدید میشود تمایل به انجام سرمایهگذاری بلندمدت در بازار املاک کمتر و صدور پروانههای ساختوساز کاهش مییابد. در این مورد نیز سرمایهگذاران عطای حضور در بازار مسکن را به لقایش میبخشند و سرمایهگذاری در بازار ارز و سکه را به دلیل نقدشوندگی بالایی که دارد جایگزین سرمایهگذاری در بازار ملک میکنند.
بازار ارز، اما از منظر مسائل سیاسی نیز قابلیت بررسی دارد. در این رابطه باید اعلام کرد که تنشهای سیاسی ایران با جامعه جهانی بیشتر و فشارهای سیاسی بینالمللی علیه ایران در سایه ناآرامیهای اخیر کشور نیز تشدید شده است.
تنشهای یادشده و مبهم شدن چشمانداز سیاسی و اقتصادی در کشور زمینههای لازم برای خروج سرمایه را فراهم میکند و این یعنی تقاضا برای ارز در داخل برای سرمایهگذاری در خارج از کشور با افزایش همراه بوده است. ناگفته نماند که سایه تصمیمات ارزی بانک مرکزی مبنی بر اعطای سهمیه دو هزار دلاری به هر کارت ملی نیز همچنان بر بازار ارز سنگینی میکند.
در شرایطی که شکاف نرخ ارز در بازار آزاد و بازار توافقی با افزایش همراه شده فروش ارز با کارت ملی به تشکیل صفهای طویل پشت در صرافیها انجامیده و خود به عاملی برای فعالیتهای دلالانه و سفتهبازانه تبدیل شده است. با وجود انتقاداتی که به سیاست فروش ارز با کارت ملی وارد است، اما بانک مرکزی در تلاش است که از طریق مداخله در بازار توافقی ارز نرخ دلار را در محدوده مشخصی حفظ کند. این تصمیم هرچند در کوتاهمدت میتواند دلار را در سطح مشخصی ثابت نگه دارد، اما تحولات اخیر اقتصادی زمینهساز کاهش ثبت سفارشها و در نتیجه افزایش قیمت کالاهای وارداتی به دلیل کاهش ثبت سفارشها خواهد شد. ناگفته نماند در مواقعی که شرایط بحرانی میشود و نرخ ارز در مسیر صعودی حرکت میکند، صادرکننده نیز تلاش میکند ارزهای صادراتی را با تاخیر به بانک مرکزی بفروشد.
راهحل کنترل نرخ ارز و جلوگیری از روند افزایشی آن این است که مذاکرات به نتیجه مشخصی برسد و برجام احیا شود. شروط گروه ویژه اقدام مالی یعنی FATF را بپذیریم و تنشهای داخلی و بینالمللی را نیز کمتر کنیم. در ترسیم چشمانداز بازار ارز تا پایان سال نیز نیازمند اتخاذ تصمیمات جدید چه در حوزه اقتصادی و چه در حوزه سیاسی هستیم. با در نظر گرفتن چالشهای اخیر کشور و با توجه به افزایش قیمت دلار از محدوده ۲۵ هزار تومان به ۳۴ هزار تومان در یک بازه زمانی کوتاهمدت نیز احتمال افزایش دو تا سه هزار تومانی نرخ دلار و صعود آن تا نرخهای ۳۷ هزار تومانی دور از انتظار نخواهد بود.
منبع: تابناک
کلیدواژه: مهسا امینی آنفلوانزا عباسعلی اختری حادثه تروریستی شیراز روز دانش آموز محسن منصوری مسیر صعودی دلار ارزش دلار بازار مسکن مرور روزنامه ها مهسا امینی آنفلوانزا عباسعلی اختری حادثه تروریستی شیراز روز دانش آموز محسن منصوری
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.tabnak.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «تابناک» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۳۲۶۲۸۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
اثرات تورم بر زندگی مردم با اختصاص سهمیه بنزین به نفر خنثی می شود
کارشناس حوزه سیاستگذاری اقتصادی در گفت و گو با خبرنگار قدس گفت: سیاست جدید مربوط به اعطای سهمیه بنزین به نفر میتواند به ایجاد یک مکانیزم بازار محور برای توزیع منابع انرژی کمک کند که در آن هر فرد بر اساس تصمیمات شخصی خود در مورد مصرف، فروش یا صادرات، میتواند به بهرهوری اقتصادی خود کمک کند.
اعیانی افزود: این رویکرد نه تنها میتواند به استقلال اقتصادی شهروندان کمک کند، بلکه در درازمدت میتواند به ایجاد یک بازار داخلی پویا و مقاوم در برابر تحریمها و نوسانات ارزی منجر شود. از طرفی با تغییر سیاستهای انرژی و اختصاص سهمیه بنزین به افراد به جای خودروها، ایران شاهد تحولات قابل توجهی در صنعت حملونقل خواهد بود.
وی گفت: این سیاست، که بر پایهی توزیع عادلانهتر منابع و افزایش کارایی انرژی استوار است، میتواند به نظر نگرانکننده باشد اما با توجه به منابع وسیع گاز طبیعی و امکان توسعه زیرساختهای سیانجی (CNG)، مشکلات احتمالی در صنعت حملونقل به حداقل خواهد رسید.
کارشناس حوزه سیاستگذاری اقتصادی تاکید کرد: توسعه زیرساختهای CNG به عنوان بخشی از استراتژی کاهش وابستگی به بنزین، نه تنها به تثبیت قیمت حملونقل کمک خواهد کرد بلکه فرصتهای جدیدی برای بهبود کارایی انرژی و کاهش هزینههای عملیاتی در این صنعت ایجاد مینماید. CNG به عنوان جایگزینی برای بنزین، دارای هزینههای تولید و توزیع کمتری است و از این رو، میتواند به عنوان یک عامل مهم در کنترل هزینههای حملونقل عمل کند.
وی افزود: علاوه بر این، استفاده از CNG به عنوان سوخت خودروهای حملونقل عمومی و تجاری، مزایای زیستمحیطی قابل توجهی دارد. گاز طبیعی متان به عنوان اصلیترین جزء CNG، نسبت به بنزین و دیزل، انتشار آلایندههای کمتری دارد.
کارشناس حوزه سیاستگذاری اقتصادی بیان کرد: این امر منجر به کاهش انتشار دیاکسید کربن و دیگر گازهای گلخانهای میشود و میتواند به بهبود کیفیت هوا و مبارزه با آلودگی شهری کمک کند. از منظر اقتصادی، استفاده گسترده از CNG میتواند به کاهش واردات بنزین کمک کرده و منابع مالی صرفهجویی شده را به سایر بخشهای نیازمند اقتصاد اختصاص دهد. این امر به نوبه خود، میتواند به استقلال انرژی کشور کمک کرده و آن را در برابر نوسانات قیمت نفت در بازارهای جهانی مقاومتر سازد.بنابراین، با اجرای این سیاستها، نه تنها صنعت حملونقل متأثر نخواهد شد، بلکه شاهد بهبودهای قابل ملاحظهای در کارایی، هزینهها و محیط زیست خواهیم بود. این تغییرات، زمینهساز محیطی پایدارتر و اقتصادی مقاومتر در برابر چالشهای آینده خواهد بود.
وی گفت: هدف از تغییرات در حوزه سهمیه بندی بنزین به نفر، کاهش وابستگی کشور به واردات بنزین و بهبود کارآمدی اقتصادی است. با این سیاست، ایران میتواند به تدریج به سمت خودکفایی در انرژی حرکت کند و در عین حال، به شهروندان خود امکان دهد که به طور فعال در اقتصاد مشارکت کنند. این استراتژی نه تنها به افزایش استقلال اقتصادی کمک میکند، بلکه به عنوان یک راهکار بلندمدت برای بهبود وضعیت اقتصادی و اجتماعی در کشور عمل میکند.
به گفته وی، این رویکرد نوآورانه میتواند نقطه عطفی در مدیریت منابع انرژی ایران باشد، که نه تنها به کاهش بار اقتصادی ناشی از واردات بنزین کمک میکند، بلکه در درازمدت، به ایجاد یک جامعه پایدارتر و مقاومتر در برابر نوسانات اقتصادی منجر خواهد شد. در گذشته نیز، ایران با افزایش قیمت بنزین و ارائه یارانه نقدی به مردم سعی کرد تا از قاچاق سوخت جلوگیری کرده و مصرف بیرویه را کاهش دهد. این سیاست با هدف همگامسازی قیمت داخلی با قیمتهای جهانی اجرا شد تا انگیزههای قاچاق کاهش یابد. با این حال، به دلیل نوسانات شدید اقتصادی و افزایش تورم، ارزش یارانههای نقدی پرداختی پس از مدتی کاهش یافت و نتوانست اثربخشی لازم را در جبران هزینههای افزایش یافته داشته باشد.
وی بیان کرد: اما در این رویکرد جدید قیمت گذاری دستوری و یا پرداخت یارانه نقدی ثابت دیگر مطرح نخواهد بود و به جای پرداخت یارانه نقدی، به هر شهروند یک سهمیه مشخص بنزین تعلق خواهد گرفت. این سیاست نه تنها به شهروندان امکان میدهد که بنزین خود را بر اساس نیازهای شخصی مصرف کنند، بلکه فرصتی برای فروش یا حتی صادرات سهمیه خود را در صورت تمایل فراهم میآورد. این امر میتواند به یک بازار داخلی برای تجارت بنزین منجر شود و از این طریق، شهروندان مستقیماً در مزایای تجارت جهانی بنزین شریک شوند.
کارشناس حوزه سیاستگذاری اقتصادی تاکید کرد: این تغییر سیاست، در صورت اجرا، میتواند تأثیرات مثبتی بر اقتصاد داشته باشد. از یک طرف، با کاهش وابستگی به یارانههای نقدی، دولت میتواند در برابر نوسانات تورمی مقاومتر باشد. از طرف دیگر، شهروندان نیز با دریافت بنزین به عنوان یارانه، نه تنها در مصرف انرژی اختیار بیشتری خواهند داشت، بلکه میتوانند به صورت فعال در بازار انرژی مشارکت کنند و از آسیبهای نوسانات قیمتی در امان باشند.
وی گفت: این سیاست همچنین میتواند به کاهش قاچاق سوخت کمک کند، زیرا شهروندان دیگر تمایلی به فروش غیرقانونی سهمیه خود نخواهند داشت، زیرا قیمت بنزین در بازار داخلی به قیمتهای جهانی نزدیک خواهد بود و تک تک افراد قادر خواهند بود هر میزان از سهمیه خود را در صورت تمایل از طریق کارگزاری های مجاز به بازارهای بین المللی عرضه کند.
اعیانی افزود: در این طرح، هر فردی که سهمیه بنزین دریافت میکند، میتواند آن را بر اساس قیمتهای جاری بازار جهانی به فروش برساند. درآمدهای حاصل از این فروش بر پایه دلار محاسبه و پرداخت میشود، بنابراین این درآمدها ارزی به شمار میآیند.این مدل مستقیم اقتصادی یک مزیت بزرگ دارد: از آنجایی که این درآمد؛ ارزی است، این درآمد تحت تأثیر کاهش ارزش پول ملی - ریال - قرار نمیگیرد. در واقع، با افزایش تورم و کاهش ارزش ریال، این نوع درآمدها نه تنها از ارزش خود نمیکاهند، بلکه میتوانند به افزایش قدرت خرید فرد کمک کنند.
به گفته وی، این امر به ویژه در شرایط اقتصادی ناپایدار که در آن نرخ تورم بالا است، اهمیت زیادی دارد. علاوه بر این، توزیع مستقیم بنزین و امکان فروش آن در بازارهای بینالمللی، به ایجاد یک بازار داخلی رقابتی و شفاف کمک میکند که در آن قیمتها به طور مستقیم تحت تأثیر عوامل بازار جهانی قرار دارند. بنابراین نه تنها باعث کاهش وابستگی به واردات بنزین میشود، بلکه امکان استفاده بهینه از منابع داخلی را فراهم آورده و به کاهش فشار بر بودجه دولتی کمک میکند. این رویکرد میتواند به عنوان یک استراتژی بلندمدت برای بهبود وضعیت اقتصادی و افزایش درآمد مردم در نظر گرفته شود، که نه تنها تاثیرات فوری دارد بلکه پتانسیل تاثیرگذاری بلندمدت در سطح ملی را نیز داراست.
زهرا طوسی